Genleşme Tankı Nedir?

Genleşme tankı, kapalı devre ısıtma sistemlerinde suyun ısınarak genleşmesi sonucu oluşan basınç artışını dengelemek için kullanılan güvenlik elemanıdır. Özellikle kazan sistemlerinde suyun sıcaklığı yükseldikçe hacmi artar ve sistemde istenmeyen yüksek basınç oluşur. Genleşme tankı, bu fazla hacmi kendi içinde absorbe ederek kazanı, tesisatı ve bağlantı ekipmanlarını korur.

Genleşme Tankı Ne İşe Yarar?

Genleşme tankı, hem konfor hem de güvenlik açısından kritik bir rol oynar. Temel görevleri şunlardır:

• Kazan sistemindeki basınç dengesini sağlar. Suyun genleşmesiyle oluşan fazla basıncı kendi bünyesinde toplar.
• Tesisat elemanlarının ömrünü uzatır. Ani basınç yükselmelerini engelleyerek boruları, vanaları ve diğer bileşenleri korur.
• Isıtma sisteminin verimli çalışmasını destekler. Basınç dengesi sağlandığından kazan daha stabil ve verimli yanar.
• Gürültü ve titreşimi azaltır. Basınç darbeleri ortadan kalktığı için tesisatta “tıkırtı” veya “vuruntu” sesleri azalır.

Genleşme Tankı Çeşitleri

Kapalı Genleşme Tankları: Modern kazan sistemlerinde kullanılan, su ve hava bölmesinin membranla ayrıldığı basınçlı tanklardır. Basıncı sabit tutarak güvenli ve verimli çalışma sağlar.

Açık Genleşme Tankları: Atmosfere açık şekilde çalışan eski tip tanklardır. Genellikle tesisatın en üst noktasına yerleştirilir ve su seviyesini doğal olarak dengeler. Ancak ısı kaybı yüksek olduğu için günümüzde daha az tercih edilir.

Genleşme Tankı Çalışma Prensibi

Genleşme tankı çalışma prensibi, suyun sıcaklıkla birlikte hacminin artması esasına dayanır. Tank, iç yapısı gereği iki bölmeden oluşur: su tarafı ve hava/azot tarafı. Bu iki bölme genellikle esnek bir membran ile birbirinden ayrılır.

1. Kazan suyu ısındığında genleşir ve sistemdeki basınç yükselmeye başlar.
2. Artan basınç, suyun genleşme tankına doğru akmasına neden olur.
3. Tankın su tarafına dolan su, membranı sıkıştırarak hava tarafındaki basıncı yükseltir.
4. Bu önceden ayarlanmış hava basıncı, sistem basıncını dengeler ve aşırı yükselmeyi engeller.
5. Su soğuduğunda tank içindeki su tekrar sisteme geri döner ve membran eski pozisyonuna gelir.

Bu sayede genleşme tankı, kazan sisteminin her sıcaklık koşulunda kararlı ve güvenli şekilde çalışmasını sağlar.

Genleşme Tankıyla İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Genleşme Tankı Bozulursa Ne Olur?

Genleşme tankı arızalandığında ısıtma sisteminde çeşitli sorunlar ortaya çıkar:

• Sistem basıncı sürekli yükselir, emniyet ventili su atabilir.
• Kazan hata moduna geçebilir veya sık sık kapanıp açılabilir.
• Tesisatta vuruntu sesleri duyulabilir.
• Radyatörler yeterince ısınmayabilir.
• Basınç dalgalanmaları nedeniyle diğer tesisat parçalarının ömrü kısalabilir.

Arızanın en yaygın nedeni membranın yırtılması veya hava basıncının düşmesidir.

Genleşme Tankı Hava Basıncı Kaç Olmalı?

Genleşme tankının ideal hava basıncı, tesisatın statik yüksekliğine göre belirlenir; ancak konut tipi kazan sistemlerinde genellikle 0.8–1.5 bar aralığındadır.

Genleşme Tankı Ne Zaman Değiştirilmelidir?

Genleşme tankı membranı yırtıldığında, su ve hava bölmesi birbirine karıştığında veya tank hava tutamaz hâle geldiğinde değiştirilmelidir. Ayrıca tankın dış gövdesinde korozyon, su kaçırma veya basıncı sabitleyememe gibi belirtiler de değişim işaretidir.

Genleşme Tankı Kaç Yıl Dayanır?

Kullanım koşullarına ve su kalitesine bağlı olarak genleşme tankları ortalama 5–10 yıl arasında sorunsuz çalışır. Düzenli bakım yapılması ve tesisat basıncının doğru ayarlanması ömrü uzatır.

Genleşme Tankı Neden Su ile Dolar?

Tank tamamen suyla doluyorsa bu genellikle membran yırtılması veya hava basıncının tamamen kaybolması nedeniyle olur. Bu durumda tank genleşmeyi karşılayamaz ve sistem basıncı hızla yükselir; arıza tespiti ve gerekirse değişim gerekir.